Η λέξη παράδοση είναι παράγωγο ουσιαστικό του ρήματος «παραδίδωμι» που σημαίνει δίνω στα χέρια κάποιου, εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιον. Είναι δηλαδή η παράδοση μια διαδικασία, μια «μεταβίβαση» με την οποία μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη ήθη, έθιμα, γνώσεις ή δοξασίες και έτσι διαιωνίζονται. Η επαφή με την παράδοση μόνο καλό μπορεί να προσφέρει στους νέους ανθρώπους. Είναι η σύνδεση με τις ρίζες τους αλλά και ο θεμέλιος λίθος για το μέλλον μέσα από μία διαδικασία αυτογνωσίας. Η παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Συνάμα αποτελεί και προϋπόθεση για την ύπαρξη του πολιτισμού. Γιατί ποτέ ο πολιτισμός μιας γενιάς δε δημιουργείται από το μηδέν. Ριζώνεται στο πολιτισμό των γενιών που πέρασαν. Με βάση αυτές τις πεποιθήσεις, οι μαθητές της Β΄ Τάξης του σχολείου μας , με τη βοήθεια των γονέων και των παππούδων τους , θα μας συστήνουν ή θα μας υπενθυμίζουν στοιχεία της παράδοσης τους, αντιλήψεις, έθιμα. Μία πρώτη αρχή γίνεται σήμερα με τα έθιμα που αφορούν τις εορτές της Μικρής Σαρακοστής που διανύουμε.
Ευχαριστούμε θερμά τις οικογένειες των μαθητών μας που συνέδραμαν στην προσπάθειά μας.
Ξεκινώντας από τα έθιμα της εορτής της Αγίας Αικατερίνης (25 Νοεμβρίου), οι μαθητές μας αναφέρθηκαν στο έθιμο της «αλμυροκουλούρας» που υπάρχει σε κάποια νησιά μας. Σύμφωνα με αυτό, το ξημέρωμα της εορτής της Αγίας, τα ανύπαντρα κορίτσια παίρνουν τρεις χούφτες αλάτι και αλεύρι από τρεις γειτόνισσες τους που παντρεύτηκαν μόνο μια φορά και ζει ο σύζυγος τους και με αυτά ζυμώνουνμια «αλμυροκουλούρα» από την οποία τρώνε πριν κοιμηθούν, πιστεύοντας ότι στον ύπνο τους θα εμφανιστεί ο μελλοντικός σύζυγος τους προσφέροντας τους νερό να ξεδιψάσουν.
Συνεχίζοντας με την εορτή του Αγίου Αντρέα (30 Νοεμβρίου), είναι διαδεδομένη η πίστη ότι τότε το κρύο «ανδριώνει» ή «ανδριεύει», δηλαδή γίνεται πιο έντονο.
Στις 4 Δεκεμβρίου έχουμε τη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας, προστάτιδας του πυροβολικού και των παιδιών(που πολλά είθισται να μεταλαμβάνουν εκείνη την ημέρα), με το γνωστό σε όλους έθιμο της «βαρβάρας» ή κολυβόζουμου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο πατέρας της Αγίας που ήταν ειδωλολάτρης, θέλοντας να εξοντώσει τους Χριστιανούς, δηλητηρίασε όλα τα ψωμιά. Η Αγία ενημέρωσε τους χριστιανούς για το σχέδιό του, με αποτέλεσμα όλος ο χειμώνας να βγει γι’ αυτούς με τους φυλαγμένους καρπούς που είχαν σπίτι τους. Προς ανάμνηση αυτού του γεγονότος, οι νοικοκυρές ανήμερα της γιορτής της βράζουν σιτάρι με διάφορους καρπούς και μυρωδικά και δημιουργούν ένα νηστίσιμο χυλό. Τα παιδιά που έχουν καταγωγή από τη Θράκη ανέφεραν ότι θεωρούν ότι το έθιμο ξεκίνησε από τα δικά τους μέρη και ότι χρησιμοποιούν εννέα υλικά: σιτάρι, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδι, σταφίδες, κανέλα, ταχίνι, σουσάμι και ψιλοκομμένα φρούτα, κυρίως μήλα. Η «βαρβάρα» μοιράζεται σε σπίτια που η κάθε νοικοκυρά επιθυμεί για την «υγεία» των μελών της οικογένειας. Μαθήτρια μας μετέφερε επίσης ότι στη Μικρά Ασία αυτήν την ημέρα έφτιαχναν τις μελόπιτες. Η Αγία Βαρβάρα τιμάται με εδέσματα και στη Γεωργία. Όπως μας μετέφεραν μαθητές μας με καταγωγή από αυτή, την ημέρα της γιορτής στη Γεωργία φτιάχνουν κυρίως μία πίτα από φασόλια που ονομάζεται «λομπιάνι» .Στην ίδια χώρα μαγειρεύουν επίσης μία πίτα από κολοκύθι ή μια κόκκινη σούπα από παντζάρι.
Την επομένη της Αγίας Βαρβάρας είναι η γιορτή του Αγίου Σάββα. Έλεγαν λοιπόν ότι αυτή την ημέρα ο καιρός «σαββώνει», δηλαδή ότι πέφτει χιόνι και καλύπτει τις καλλιέργειες.
Ακολουθεί η γιορτή του Αγίου Νικολάου για την οποία οι αγρότες έλεγαν ότι ο καιρός «παραχώνει» και δεν έβγαιναν πλέον από τα σπίτια τους. Χαίρονταν ωστόσο για αυτήν την κατάσταση, γιατί το χιόνι έκανε γόνιμη τη γη τους. Ο άγιος Νικόλαος είναι βέβαια και προστάτης των ναυτικών. Σε πολλά μέρη μαζεύονται τα καράβια κοντά στην ακτή και εκεί ο ιερέας τα «αγιάζει». Αυτήν την ημέρα πολλά σπίτια γιορτάζουν και κάποια από αυτά προσφέρουν στους συγγενείς και φίλους που τα επισκέπτονται νηστίσιμα γλυκά και φαγητά, όπως φασολάδα και ψάρια, καθώς η γιορτή πέφτει μέσα στη νηστεία των Χριστουγέννων. Ο άγιος Νικόλαος τιμάται ιδιαίτερα και στην Αλβανία, όπως μας είπαν μαθητές μας με καταγωγή από εκεί και πολλές οικογένειες γιορτάζουν με παραδοσιακά φαγητά και γλυκά.
Στις 12 Δεκεμβρίου τιμάται ο Άγιος Σπυρίδων. Για την ημέρα αυτή λένε ότι αρχίζει η ημέρα να μεγαλώνει «σπυρί, σπυρί». Άλλοι πάλι χρησιμοποιούσαν τη φράση «σπυρί, σπυρί» με τη σημασία του σιταριού και τη φώναζαν, γιατί ήθελαν να βγουν τα σιτάρια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου