ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

 

Θέατρο Διονύσου

Βρίσκεται στη νότια κλιτή της Ακρόπολης στην Αθήνα και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ιερού του Διονύσου. Τη γιγαντιαία έκταση με τη λίθινη μορφή του το θέατρο την απέκτησε μετά τα μέσα του 4^ου αιώνα π.χ., όταν επώνυμος άρχοντας της Αθήνας ήταν ο Λυκούργος. Ήταν το κέντρο των θεατρικών παραστάσεων, οι οποίες διοργανώνονταν στην Αρχαία Αθήνα κατά τη διάρκεια των Μεγάλων Διονυσίων (Εν Άστει Διονύσια)

Θέατρο Επιδαύρου

Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου βρίσκεται στα νοτιοανατολικό άκρη του ιερού που ήταν αφιερωμένο στον θεραπευτή θεό της αρχαιότητας, τον Ασκληπιό, στο Ασκληπιείο Επιδαύρου. Είναι χτισμένο στη δυτική πλαγιά του Κυνόρτιου όρους. Βρίσκεται κοντά στο σημερινό Λυγουριό της Αργολίδας και ανήκει στον Δήμο Επιδαύρου. Θεωρείται το τελειότερο αρχαίο ελληνικό θέατρο από άποψη ακουστικής και αισθητικής.

Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου κατασκευάστηκε τον 4ο π.χ. αιώνα και θεωρείται ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα αρχαία θέατρα στον κόσμο. Αρχικά διέθετε 34 σειρές ενώ στη συνέχεια, κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, επεκτάθηκε με επιπλέον 21 σειρές, με συνολική χωρητικότητα 15.000 θεατών. Το θέατρο είναι γνωστό για την ακουστική του, παρέχοντας σε όλους τους θεατές, ανεξαρτήτως θέσης, τέλεια ακρόαση.

Επιπλέον, επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2007 από το Georgia Institute of Technology, απέδειξε ότι η εκπληκτική ακουστική είναι αποτέλεσμα ενός προηγμένου συστήματος σχεδιασμού, το οποίο λειτουργεί ως εξής: οι σειρές καθισμάτων από ασβεστόλιθο φιλτράρουν τους ήχους χαμηλής συχνότητας και ενισχύουν τους ήχους υψηλής συχνότητας, έτσι ώστε να σβήνουν οι ψίθυροι των θεατών και να εντείνονται οι φωνές των ηθοποιών.

Χρήσιμες Πληροφορίες

Η περιοχή γύρω από το θέατρο της Επιδαύρου ήταν γνωστή στην αρχαιότητα ως διάσημο θεραπευτικό κέντρο, αφιερωμένο στον Ασκληπιό, θεό της Ιατρικής. Το θέατρο της πόλης της Επιδαύρου ανακαλύφθηκε το 1970 και αποκαλύφθηκε πλήρως το 1989.

Το θέατρο σχεδιάστηκε από τον Πολύκλειτο τον 4ο αιώνα π.χ.

Θέατρο Δελφών

Βρίσκεται στο ιερό του Πυθίου Απόλλωνος. Φιλοξενούσε τους αγώνες μουσικής των Πυθικών Αγώνων. Το πρώτο λίθινο θέατρο κτίζεται τον 4^ο αι. π.χ. Το 160-159 π.χ. Ο Ευμένης ο Β χρηματοδότησε την επισκευή του. Σημαντικός αριθμός ειδωλίων φέρει είδος αρίθμησης, αξιώματα λειτουργών και κύρια ονόματα. Στους αναλημματικούς  τοίχους χαράχτηκαν επιγραφές απελευθέρωσης δούλων. Στις πρώτες δελφικές γιορτές, το 1927, παρουσιάστηκε η αρχαία τραγωδία Προμηθεύς Δεσμώτης 

  

Θέατρο Δωδώνης

Ένα από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας, με χωρητικότητα 17.000 θεατών. Αποτελούσε τμήμα του ιερού της Δωδώνης και κατασκευάστηκε τον 3^ο αιώνα πχ, στο πλαίσιο του οικοδομικού προγράμματος που πραγματοποίησε ο Πύρρος, ο βασιλιάς της Ηπείρου. Τέσσερις οριζόντιοι διάδρομοι χωρίζουν το κοίλο σε τρία τμήματα με πενήντα πέντε σειρές εδωλίων συνολικά. Στα χρόνια του Οκταβιανού μετατράπηκε σε αρένα.

 

Θέατρο Δήλου

Άρχισε να οικοδομείται λίγο μετά το 314 π.χ. Το κοίλον χωρίζεται σε δύο διαζώματα με είκοσι έξι και δεκαεπτά βαθμίδες αντίστοιχα, στις οποίες μπορούσαν να καθίσουν 6.500 θεατές. Η ημικυκλική ορχήστρα έκλεινε με σκηνή. Μπροστά στη σκηνή υπήρχε το προσκήνιο, μία στοά με δωρικούς ημικίονες, μεταξύ των οποίων τοποθετούσαν ζωγραφικούς πίνακες. Αργότερα προστέθηκε στις άλλες τρεις πλευρές της σκηνής μία στοά. Στα νοτιοδυτικά του θεάτρου σώζονται λείψανα βωμών και ιερών.

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ

Τα κύρια μέρη του αρχαίου Ελληνικού θεάτρου   Η σκηνή,  η  ορχήστρα και  το κοίλον, με τα ακόλουθα επιμέρους μέρη:

Η σκηνή: Ορθογώνιο, μακρόστενο κτήριο, που προστέθηκε κατά τον 5ο αιώνα. π.χ. στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το κοίλον. Στην αρχή ήταν ισόγεια και χρησιμοποιούταν μόνο ως αποδυτήρια, όπως τα σημερινά παρασκήνια.

Το προσκήνιο: Μια στοά με κίονες μπροστά από τη σκηνή. Ανάμεσα στα διαστήματα των κιόνων βρίσκονταν θυρώματα και ζωγραφικοί πίνακες (τα σκηνικά). Τα θυρώματα του προσκηνίου απέδιδαν τρεις πύλες, από τις οποίες έβγαιναν οι υποκριτές. Το προσκήνιο ήταν αρχικά πτυσσόμενο, πιθανώς ξύλινο.

Τα παρασκήνια: Τα δύο άκρα της σκηνής που προεξέχουν δίνοντάς της σχήμα Π στην κάτοψη.

Οι πάροδοι: Οι διάδρομοι δεξιά και αριστερά από τη σκηνή που οδηγούν στην ορχήστρα. Συνήθως σκεπάζονταν με αψίδες.

Η ορχήστρα: Η ημικυκλική (ή κυκλική, π.χ. Επίδαυρος) πλατεία στο κέντρο του θεάτρου. Συνήθως πλακόστρωτη. Εκεί δρούσε ο χορός.

Η θυμέλη: Ο βωμός του Διονύσου στο κέντρο της ορχήστρας.

Ο Εύριπος: Αγωγός απορροής των υδάτων στην περιφέρεια της ορχήστρας από το μέρος του κοίλου.

Το κοίλον: Όλος ο αμφιθεατρικός χώρος (με τα εδώλια, τις σκάλες και τα διαζώματα) γύρω από την ορχήστρα όπου κάθονταν οι θεατές.

Οι αναλημματικοί τοίχοι: Οι τοίχοι στήριξης του εδάφους στα άκρα του κοίλου.

Οι αντηρίδες: Πυργοειδείς τοίχοι κάθετοι προς τους αναλημματικούς που χρησιμεύουν στην καλύτερη στήριξή τους.

Τα διαζώματα: Οριζόντιοι διάδρομοι που χωρίζουν τις θέσεις των θεατών σε οριζόντιες ζώνες.

Οι σκάλες: Κλιμακωτοί εγκάρσιοι διάδρομοι για την πρόσβαση των θεατών στις θέσεις τους.

Οι κερκίδες: Ομάδες καθισμάτων σε σφηνοειδή τμήματα που δημιουργούνται από τον χωρισμό των ζωνών με τις σκάλες.

Τα εδώλια: Τα καθίσματα, οι θέσεις των θεατών.

Η προεδρία: Η πρώτη σειρά των καθισμάτων όπου κάθονταν οι επίσημοι.

Το Κοίλο: Το κοίλο προορίζεται για το κοινό. Συχνά έχει μεγάλη χωρητικότητα (ως 25.000). Διαμορφώνεται συνήθως με τμήμα κόλουρου κώνου, που υπερβαίνει το ημικύκλιο. Αυτό απαιτεί ψηλά αναλήμματα στα άκρα του, που αντιστηρίζουν σωρευμένους όγκους χωμάτων, είτε μεγάλες τομές εδάφους. Σε βραχώδεις λόφους, συχνά οι επάνω απολήξεις του είναι ανισοϋψείς (Άργος, Αιγείρα, Πέργαμο, Διονυσιακό).

ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΤΜΗΜΑ: Α2   ΕΤΟΣ: 2021-2022

ΣΑΝΙΟΥ ΣΤΑΜΑΤΙΑ ,ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΣΟΦΙΑ